Contactinformatie

Fijn Stof
Stikstofdioxide
Overzicht van onderzoeken

Fijn Stof

Fijn stof bestaat uit zwevende deeltjes met een diameter kleiner dan 10 μm (micrometer). Fijn stof komt zowel in de lucht door menselijke activiteit (bijvoorbeeld dieselmotoren, industrie en open haarden) en van natuurlijke bronnen, zoals zout uit zee of stof vanuit de bodem. Fijn stof is een mengsel van deeltjes met verschillende grootte en verschillende chemische samenstelling. Deze samenstelling is bepalend voor de schadelijkheid ervan, maar hoe precies is niet bekend. De kleine zwevende deeltjes komen bij inademing diep in de longen terecht en worden niet in de neus vastgehouden en uitgescheiden via het slijmvlies.

Naar aanleiding van uitgebreid nationaal en internationaal onderzoek stelt het RIVM dat fijn stof in de lucht kan leiden tot gezondheidsklachten en tot voortijdige sterfte. Bij naar schatting 1700 tot 3000 sterfgevallen per jaar speelt het inademen van fijn stof een rol. Dit blijkt uit epidemiologische studies van het Nederlands Aërosol Programma, waarin RIVM, TNO, ECN en IRAS van de Universiteit van Utrecht samenwerken.

Hoewel fijn stof leidt tot relatief veel voortijdige sterfte, betreft dit gemiddeld weinig verloren levensjaren. Dit in tegenstelling tot vele andere oorzaken van ziekte en sterfte zoals verkeersongevallen. Een door een verkeersongeluk overleden kind heeft bijvoorbeeld juist vele verloren levensjaren tot gevolg. Wanneer bij de beoordeling van de gevolgen voor de volksgezondheid uitsluitend wordt gekeken naar het aantal sterfgevallen door fijn stof, kan dat dus een vertekend opleveren. Deze verschillende soorten gezondheidseffecten kunnen onderling worden gewogen en uitgedrukt in een samenvattende maat zoals de DALY (Disability Adjusted Life Years). Onderstaande tabel geeft een inschatting van hoe de risico’s door fijn stof zich verhouden tot andere risicofactoren.

 Ruwe ramingen van jaarlijkse sterfte en verlies aan gezondheid gewogen levensjaren (DALYs) door een aantal risico’s in Nederland.

      * exclusief verkeersongevallen
    ** alleen blijvende letsels
  *** gebaseerd op studies naar samenhang dagelijkse variatie in sterfte en luchtverontreiniging
**** alleen verloren levensjaren door sterfte

bron: RIVM rapport: “nuchter omgaan met risico’s“,2003 

 <<

Stikstofdioxide (NO₂)

Stiksofdioxide (NO₂) is een irriterend gas dat effecten kan veroorzaken in de luchtwegen, waarbij mensen die lijden aan astma de meest gevoelige groep vormen. Studies naar de effecten van lange-termijn blootstelling aan NO₂ concentraties in de buitenlucht lijken te wijzen op toename van respiratoire symptomen (benauwdheid, hoesten of een piepende ademhaling) en een afname van de longfunctie bij kinderen. Betrouwbare cijfers ontbreken, maar beschikbare resultaten suggereren dat bovengenoemde effecten bij kinderen kunnen optreden bij jaargemiddelde NO₂ concentraties vanaf ongeveer 50-75 µg/m³ WHO, Air Quality Guidelines for Europe.  

  <<

Overzicht van enkele onderzoeken in Nederland

Het RIVM, IRAS, TNO en verschillende GGD’s in Nederland zijn actief bezig met het bestuderen van de effecten van de luchtkwaliteit op de volksgezondheid. Verschillende rapporten op het gebied van luchtkwaliteit en gezondheid zijn op deze pagina verzameld: 

Gezondheidseffecten van fijn stof en ozon, 2001
Dit is informatie op de site van het RIVM over de gezondheidseffecten van fijn stof en ozon. Er wordt gesteld dat luchtverontreiniging door fijn stof of ozon in 2001 verantwoordelijk was voor 1% tot 3% van de totale vroegtijdige sterfte en 1% tot 4% van de spoedopnamen voor long- en hart- en vaataandoeningen in Nederland. 

Luchtkwaliteit en gezondheid in Rijnmond
Dit rapport is het achtergronddocument bij "Het milieu in de Regio Rotterdam 2003". In dit rapport wordt het verschil beschreven tussen acute effecten en chronische effecten van luchtverontreiniging. Ook wordt het aantal ziekenhuisopnames in de regio Rijnmond geschat dat samenhangt met verhoogde blootstelling aan fijn stof, stikstofdioxide en ozon. 

Stad en Milieu Overschie - Luchtkwaliteit en gezondheid
In dit rapport uit 1999 van Carola Hegger en Rita Slob wordt een schatting gemaakt van de omvang van het gezondheidseffect van wonen langs de snelweg. Het rapport is het verhaal achter de “16-17 sigaretten meeroken” uit de media. 

Traffic-related related health effects near motorways: Rotterdam Overschie.
Door Reind van Doorn van de GGD Rotterdam is december 2004 een presentatie gegeven over de effecten van de 80 km/uur maatregel in Overschie (Engelstalig).

Association between mortality and indicators of traffic-related air pollution in the Netherlands: a cohort study
Door IRAS, TNO, het RIVM en de Universiteit van Maastricht is onderzoek gedaan naar de relatie tussen het wonen in de buurt van drukke wegen en vroegtijdige sterfte. De conclusie van dit onderzoek, dat is gepubliceerd in the Lancet, is dat luchtverontreiniging door wegverkeer de levensverwachting mogelijk bekort (Engelstalig).

<<